ایران و اسرائیل؛ توان تهاجمی و دفاعی هرکدام چقدر است؟

جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۰.۳ میلیارد دلار برای امور نظامی هزینه کرد که در مقایسه با سال پیش از آن ۰.۶ درصد افزایش داشته است

اسرائیل بامداد روز شنبه عملیات «روزهای پشیمانی» را علیه جمهوری اسلامی ایران انجام داد و حمله موشکی سپاه پاسداران را تلافی کرد.

با این اتفاق، در درگیری بین دو دشمن دیرینه در خاورمیانه فصل تازه‌ای رقم خورد و تهران و تل‌آویو، که دهه‌هاست درگیر نبردهای نیابتی‌اند، اکنون بیش از پیش به سمت رویارویی مستقیم پیش می‌روند.

اما قابلیت‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل چقدر است، و کدام‌یک در دفاع  و حمله بر دیگری برتری دارد؟

تعداد سربازان

براساس گزارش موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) در سال ۲۰۲۳، جمهوری اسلامی ۶۱۰ هزار نیروی نظامی فعال دارد که ۳۵۰ هزار نفرشان در ارتش، ۱۹۰ هزار نفر در سپاه، ۱۸ هزار نفر در نیروی دریایی، ۳۷ هزار نفر در نیروی هوایی و ۱۵ هزار نفر در پدافند هوایی مشغول‌اند. علاوه بر این، ارتش ذخیره ۳۵۰ هزار نفری نیز دارد.

در مقابل، اسرائیل ۱۶۹ هزار و ۵۰۰ ​​نیروی فعال دارد که ۱۲۶ هزار نفرشان در ارتش، ۹ هزار و ۵۰۰ نفر نیروی دریایی و ۳۴ هزار نفر در نیروی هوایی فعال‌اند. اسرائیل ۴۶۵ هزار ارتش ذخیره نیز دارد.

هزینه‌های نظامی

براساس اطلاعات منتشرشده موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم (SIPRI) در آوریل ۲۰۲۴،‌ جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۳ در زمینه نظامی و دفاعی حدود ۱۰.۳ میلیارد دلار هزینه کرده که در قیاس با سال پیش از آن ۰.۶ درصد افزایش داشته است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اسرائیل در سال ۲۰۲۳ حدود ۲۷.۵ میلیارد دلار در این زمینه هزینه کرده است که در مقایسه با سال قبلش ۲۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد. میزان هزینه نظامی اسرائيل پس از حملات هفتم اکتبر حماس افزایش قابل توجهی یافته است.

نیروهای زمینی

به گزارش الجزیره، با توجه به تراز نظامی سال ۲۰۲۳،‌ جمهوری اسلامی ایران بیش از ۱۰ هزار و ۵۱۳ عدد تانک جنگی و بیش از ۶۴۰ نفربر زرهی دارد. اسرائیل حدود ۴۰۰ تانک جنگی و بیش از یک هزار و۱۹۰ نفربر زرهی دارد.

نیروی هوایی

همچنین با توجه به تراز نظامی سال ۲۰۲۳، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران ۳۱۲ فروند و نیروی هوایی سپاه ۲۳ فروند هواپیمای تهاجمی در اختیار دارند. همچنین نیروی هوایی ۵۲ و سپاه پنج فروند بالگرد تهاجمی در اختیار دارند. هواپیماها و هلی‌کوپترهای ایران عموما فرسوده‌اند و متعلق به نسل‌های قبل این نوع ادوات نظامی هستند. 

اسرائیل نیز ۳۴۵ هواپیمای جنگی و ۴۳ بالگرد تهاجمی به روز و پیشرفته دارد.

نیروی دریایی

ایران ۱۷ زیردریایی تاکتیکی، ۶۸ کشتی گشتی و رزمی ساحلی، هفت ناوگروه، ۱۲ فروند کشتی، ۱۱ فروند لندینگ کرافت و ۱۸ مجموعه پشتیبانی لجستیکی دارد.

اسرائیل پنج زیردریایی و ۴۹ کشتی گشتی و رزمی ساحلی دارد.

سیستم‌های پدافند هوایی

براساس تراز نظامی سال ۲۰۲۳،‌ پدافند هوایی اسرائیل متکی به سیستم گنبد آهنین است. گمان می‌رود که گنبد آهنین توانسته است بیشتر موشک‌های شلیک‌شده از سمت ایران را رهگیری کند. این سیستم به راداری مجهز است که پرتابه ورودی، سرعت و جهت آن را شناسایی می‌کند. سپس مرکز کنترل محاسبه می‌کند که آیا پرتابه شهرهای اسرائیل را تهدید می‌کند یا نه. پرتابه‌هایی که خطری ندارند مجاز به فرود در میدان‌های خالی‌اند اما اگر تهدید جدی باشند واحد شلیک موشک آن‌ها را ساقط می‌کند. این پرتابگر حاوی ۲۰ موشک رهگیر است.

ده مرکز گنبد آهنین در سراسر اسرائیل پراکنده است. سامانه‌های دیگر اسرائيل نیز قادرند موشک‌های میان‌برد و دوربرد را رهگیری کنند. سیستم پدافند هوایی «دیوید اسلینگ» (David’s Sling) موشک‌هایی را با برد ۴۰ تا ۳۰۰ کیلومتر رهگیری می‌کند. سامانه دفاع موشکی «پیکان» (Arrow System) هم موشک‌هایی را با برد دو هزار و۴۰۰  کیلومتر رهگیری می‌کند.

جمهوری اسلامی ایران در ماه فوریه سامانه پدافند دفاعی کوتاه‌برد «آذرخش» را مستقر کرد. این سامانه که روی وسایل نقلیه سنگین نصب می‌شود،‌ یک سیستم تشخیص مادون قرمز است که برای شناسایی و رهگیری اهداف به رادار و سیستم‌های الکترواپتیک مجهز است.

ایران همچنین طیف وسیعی از سامانه‌های دفاع موشکی زمین به هوا دارد که شامل بیش از ۴۲ اس-۲۰۰ ساخت روسیه، اس-۳۰۰ و سامانه بومی باور-۳۷۳ است. افزون بر این‌، ایران بیش از ۵۹ فروند سامانه موشکی زمین به هوای میان‌برد برای ارتفاعات بالا از نوع ام‌آی‌ام ۲۳ هاوک (MIM-23 Hawk)، اچ‌کیو ۲جی (HQ-2J) و خرداد-۱۵ دارد. همچنین ۲۷۹ سامانه کوتاه‌برد ساخت چین نیز در اختیار دارد.

موشک‌های بالستیک

براساس گزارش‌های منتشرشده، جمهوری اسلامی ایران دست‌کم ۱۲ نوع مختلف موشک بالستیک میان‌برد و کوتاه‌برد در زرادخانه‌اش دارد که عبارتند از موشک تندر ۶۹، که بردی معادل ۱۵۰ کیلومتر دارد، و موشک‌های خرمشهر و سجیل که هر دو تا دو هزار کیلومتر برد دارند.

اسرائیل دست‌کم چهار نوع مختلف موشک بالستیک کوچک، متوسط ​​و میان‌برد دارد که بردشان از ۲۸۰ کیلومتر تا چهار هزار و ۸۰۰ کیلومتر و شش هزار و۵۰۰ کیلومتر است.

توانمندی هسته‌ای

براساس گزارش انجمن کنترل تسلیحات مستقر در ایالات متحده، تخمین زده می‌شود که اسرائیل ۹۰ کلاهک هسته‌ای در انبار دارد.

ایران ظاهرا سلاح هسته‌ای ندارد اما برنامه هسته‌ای پیشرفته‌ای دارد و تاسیسات هسته‌ای و مراکز تحقیقاتی متعددی را اداره می‌کند.

اگرچه پیش از این رهبر جمهوری اسلامی در فتوایی تولید سلاح هسته‌ای را حرام اعلام کرده بود، ایران در ماه‌های گذشته تهدید کرده است که دکترین هسته‌ای خود را «در صورت تهدید موجودیت ایران» تغییر خواهد داد.